PANTHERA UNCIA -IBIS

Ibis[1]

PANTHERA UNCIA -IBIS, PANTERA ŚNIEŻNA,ŚNIEŻNY LEOPARD

Gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych (Felidae), występujący na terenach Azji Środkowej.

Taksonomia

Do niedawna irbis zaliczany był do monotypowego rodzaju Uncia[3]. Na podstawie analizy genetycznej[4][5] przeprowadzonej w 2006 roku gatunek ten został umieszczony w rodzaju Panthera. Irbis jest ściśle powiązany z tygrysem, obydwa gatunki rozdzieliły się około 2 milionów lat temu[6].

Występowanie

Żyje w Himalajach i na Wyżynie Tybetańskiej oraz środkowej Azji. Zamieszkuje stepy, lasy i góry do 6 000 m n.p.m. w lecie i ok. 600 m n.p.m. w zimie. Zwykle przebywa nad granicą lasu.

Wygląd

Ma krępe, dość krótkie łapy i długi, gruby ogon. Głowa i tułów mierzą 100-130 cm, ogon 80-100 cm. Irbis waży 25-75 kg[1]. Na białokremowej lub szarawej na grzbiecie i białej na brzuchu sierści widnieją czarne lub ciemnobrunatne rozetki i plamy. Długie i gęste futro doskonale kamufluje zwierzę.

Aktywność

Aktywny w ciągu dnia oraz o zmierzchu. W poszukiwaniu zdobyczy przemierza terytorium łowieckie po stałych ścieżkach. Jest bardzo czujny i ostrożny. Żyje samotnie, jedynie w okresie godowym obserwowany bywa w parach.

Odżywianie

Poluje na górskie ssaki kopytne takie jak koziorożce, markury, dziki, nachury, tary i piżmowce, a także świstaki, ptaki i inne niewielkie kręgowce; nierzadko zwierzęta domowe, np. drób i bydło.

Rozmnażanie

Po ciąży trwającej 90-100 dni rodzi się 2-3, rzadko 5 młodych. Z matką przebywają do 1 roku, dojrzałość płciową osiągają w wieku dwóch lat (w niewoli, na wolności zapewne później). Młode rodzą się w jaskiniach lub szczelinach skalnych, które są wyściełane sierścią matki[1].

Zagrożenia i ochrona

Na wolności żyje tylko 4 500-7 000 irbisów, w ogrodach zoologicznych 200. Główne zagrożenia stanowi rozproszenie populacji (utrudnia to zmienność genetyczną), lokalny handel futrami tych zwierząt oraz wykorzystywanie ich kości w chińskiej medycynie. Gatunek znajduje się na liście IUCN. Chroni go też CITES.

Synonimy

Uncia uncia (Schreber, 1775)
Felis uncia Schreber, 1775[1]
Felis irbis Ehrenberg, 1830[1]
Felis uncioides Horsfield, 1855[1]
Uncia uncia Pocock, 1916[1]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

EN - zagrożony

Przypisy
1 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Hemmer H.. Uncia uncia. „Mammalian Species”. 20, s. 1-5, 1972 (ang.).
2 Panthera uncia. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.)
3 Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Uncia. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 3 czerwca 2010]
4 W.E. Johnson, E. Eizirik, J. Pecon-Slattery, W.J. Murphy, A. Antunes, E. Teeling, S.J. O'Brien. The Late Miocene Radiation of Modern Felidae: A Genetic Assessment. „Science”. 311, s. 73-77, 2006. DOI: 10.1126/science.1122277 (ang.).
5 E. Eizirik, W.E. Johnson, S.J. O'Brien. Molecular systematics and revised classification of the family Felidae (Mammalia, Carnivora). „Journal of Mammalogy” (ang.).
6 S.J. O'Brien, W.E. Johnson. The Evolution of Cast. „Scientific American”. Luty, s. 68-75, 2007 (ang.).

ŻRÓDŁO: WIKIPEDIA