Lynx (ryś) – rodzaj ssaków z rodziny kotowatych obejmujący cztery gatunki zwierząt średniej wielkości, o uszach zaokrąglonych, zakończonych pędzelkami ciemnych, najczęściej czarnych włosów. Ciało rysi jest zakończone krótkim ogonem.
Gatunki
Ryś eurazjatycki (Lynx lynx) - szeroko rozsiedlony w Azji oraz w niektórych częściach Europy, spotykany też w Polsce
Ryś iberyjski (Lynx pardinus) - pojedyncze populacje na terenie Hiszpanii, krytycznie zagrożony wyginięciem
Ryś kanadyjski (Lynx canadensis) - zamieszkuje połnocą oraz lokalnie środkową część Ameryki Północnej
Ryś rudy (Lynx rufus) - występuje w środkowej oraz południowej części Ameryki Północnej
Rodzaj Lynx prawdopodobnie dzieli swój klad z rodzajami Puma, Prionailurus i Felis. Lynx pierwszy oddzielił się od głównej linii rozwojowej[2].
Przypisy
1 Lynx w: Integrated Taxonomic Information System (ang.)
2 Johnson, W.E., Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W.J., Antunes, A., Teeling, E. & O'Brien, S.J.. The Late Miocene radiation of modern Felidae: A genetic assessment. „Science”. 311, s. 73–77, 2006. DOI: 10.1126/science.1122277 (ang.).
Bibliografia
1 Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
2 Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Lynx. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 22 stycznia 2009]
Ryś iberyjski[1]
LYNX PARDINUS -RYŚ IBERYJSKI,RYŚ CĘTKOWANY,RYŚ HISZPAŃSKI, RYŚ LAMPARCI, PARDEL
Gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych, niekiedy jest traktowany jako podgatunek rysia (Felis lynx pardina). Pierwotnie zamieszkiwał cały Półwysep Iberyjski, w 1996 występowało na nim zaledwie 9 izolowanych od siebie populacji, liczących łącznie około 250 osobników[4], a w raporcie IUCN z 2005 liczbę dorosłych osobników żyjących na wolności oszacowano pomiędzy 100 a 120.
Charakterystyka ogólna
Dwa razy mniejszy od rysia eurazjatyckiego. Futro szarożółte lub brązowawe, cętki ciemnobrązowe lub czarne, wyraźniejsze niż u rysia euroazjatyckiego, biegnące po bokach ciała równoległymi rzędami. Uszy zakończone charakterystycznym pędzelkiem, ogon ciemniejszy na czubku.
Wymiary
długość tułowia wraz z głową
75-100 cm
długość ogona
12-13 cm
wysokość
45-50 cm
masa ciała
9-14 kg (samce średnio 13 kg, samice 9 kg)
Pokarm
Stanowią go przede wszystkim króliki; zimą mogą też polować na daniele i młode osobniki jelenia lub muflona. Wiosną polują na dzikie kaczki.
Rozród
Ciąża trwa około 60 dni, w miocie jest od 2 do 4 kociąt (szczyt porodów przypada na marzec i kwiecień); samice dojrzewają płciowo przed 12 miesiącem życia, samce później, ale w rozrodzie biorą udział najprawdopodobniej dopiero po osiągnięciu 4 roku życia; samice po raz pierwszy rodzą wtedy, gdy ustanowią własne stałe terytorium.
Długość życia
Na wolności dożywają 14 lat.
Tryb życia
Prowadzą samotniczy, nocny tryb życia; niekiedy obserwuje się usamodzielnione młode osobniki ucztujące razem z matką. Rewiry samic i samców mają powierzchnię około 20 km². Rysie iberyjskie często aktywnie strzegą swych rewirów, czasem nawet ze skutkiem śmiertelnym. Takie zachowanie tłumaczy się chwilowym przegęszczeniem całkowicie odizolowanych populacji.
Siedlisko
Rysie iberyjskie zamieszkują krzaczaste zarośla śródziemnomorskiej makii.
Status
Ryś iberyjski należy do kotów najbardziej zagrożonych wyginięciem. Status z punktu widzenia ochrony przyrody: krytycznie zagrożony. W ciągu ostatnich 200 lat gatunek ten uległ zredukowaniu do 9 populacji, izolowanych terenami rolniczymi, które są dla tych zwierząt nie do przebycia. Najliczniejsza populacja rysia iberyjskiego znajduje się w górach Sierra Morena.
Synonimy
Felis pardina Temminck, 1827
Lynx pardella Miller, 1907[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
CR-krytycznie zagrożone
Przypisy
1 Lynx pardinus w: Integrated Taxonomic Information System (ang.)
2 Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Lynx pardinus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 29 sierpnia 2009]
3 Lynx pardinus. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.)
4 K. Newell, P. Jackson: Wild Cats. Status Survey and Conservation Action Plan. Gland, Szwajcaria: IUCN/SSC Cat Specialist Group, 1996. ISBN 2-8317-0045-0. (ang.)
ŻRÓDŁO: WIKIPEDIA
ŻRÓDŁO: WIKIPEDIA
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz